Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania aldozowych pochodnych kwasu mykofenolowego, o wzorze przedstawionym na rysunku oddzialujacych na wzrost przeszczepionych komórek nowotworowych u zwierzat-zywicieli przy badaniu mechanizmów dzialania zlosliwych nowotworów u zwierzat i przy leczeniu luszczycy i dny.Leczenie raka stanowi powazny problem, poniewaz choroba ta obejmuje wiele rodzajów nowotworów zlosliwych. Dlatego tez duze zainteresowanie wywoluja badania srodków przeciwnowotworowych oraz metod, dzieki którym srodki te chronia zwierzeta bedace zywicielami nowotworu. Poza tym moga one uzupelnic srodki medyczne stosowane w walce z rakiem.Luszczyca jest pospolita, przewlekla choroba skóry o nieokreslonym pochodzeniu. Charakterystyczna jej , cecha sa uporczywe, luszczace sie, czerwone plamy. Choroba ta jest czesciowo zdeterminowana przez ceche genetycznie dominujaca. Nie wystepuje ona przy narodzeniu, moze natomiast rozpoczac sie w kazdym wieku od dziecinstwa do póznej starosci. Jednakze nie wydaje sie, aby luszczyca byla choroba mozliwa do przeniesienia; nie spostrzezono zadnych czynników wywolujacych ja w otoczeniu.W plamach chorobowych komórki epidermy rosna i dziela sie okolo siedmiokrotnie szybciej niz normalne komórki epidermy.Zadna znana metoda terapeutyczna nie zapewnia wyleczenia. Srodki zazwyczaj stosowane w leczeniu luszczycy obejmuja promieniowanie nadfioletowe, dzialanie smoly weglowej, chlorku aminorteciowego, antranilu oraz miejscowe kortikosteroidów. Do leczenia luszczycy zastosowano systematycznie podawany Methotrexate, lecz tej metodzie terapeutycznej towarzysza powazne dzialania uboczne. Przy leczeniu tej choroby stosowano równiez leki antymetaboliczne, takie jak aminopteryna, tioguanina i azarybina.Jakkolwiek luszczyca rzadko oddzialuje na ogólny stan zdrowia pacjenta, moze jednakze powodowac oslabienie. Do klopotliwych symptomów tej choroby zalicza sie wplywy psychologiczne, wtórne zakazenia, swedzenia i objawy zapalenia stawów.-Z tego powodu istnieje ciagle zapotrzebowanie na ulepszone srodki przydatne do jej leczenia.Inna czesto wystepujaca .powodujaca oslabienie,choroba jest dna. Przyczyna jej jest osadzanie sie kwasu2 89967 moczowego w tkankach, a zwlaszcza w chrzastce stawów, kosciach i nerkach. Osadzanie to jest rezultatem wzrostu ilosci krazacego kwasu moczowego, znanego pod nazwa hiperuicemii. Srodkom terapeutycznym stosowanym zazwyczaj w leczeniu hiperurucemii towarzysza na ogól niepozadane efekty uboczne, takie jak skurcz zoladkowo-jelitowy, depresja szpiku kostnego i zaburzenia skórne. Dlatego tez istnieje zapotrzebowanie na ulepszone srodki obnizajace poziom kwasu moczowego w surowicy bez wywolywania niepozadanych skutków ubocznych.Kwas mykofenolowy, bedacy produktem wyjsciowym do otrzymania zwiazków wedlug wynalazku, jest znanym zwiazkiem naturalnym. Wyizolowany po raz pierwszy w roku 1896, wykazuje wlasciwosci przeciwgrzy- bowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe. Jest on takze przydatny wleczeniu lusz¬ czycy i hiperuricemii. Obecnie stwierdzono, ze glukuronid kwasu mykofenolowego, naturalny metabolit tego kwasu, takze wykazuje aktywnosc przeciwnowotworowa.Sposobem wedlug wynalazku nowe pochodne kwasu mykofenolowego o przedstawionym na rysunku wzorze, w którym R oznacza grupe OH, nizsza grupe a I koksy Iowa o 1—5 atomach wegla, a R' oznacza grupe /3-D-glukopiranozylowa, /3-D-galaktopiranozylowa, /3-D-allopiranozylowa, /3-D-rybopiranozylowa, /3-D-gulopirano- zylowa, /3-D-rybofuranozyIowa, lub /3-D-ksylopiranozylowa, a w przypadku gdy R oznacza zdefiniowana powyzej nizsza grupe alkoksyIowa, wówczas R' oznacza jedna z wyzej wymienionych grup przeacylowana grupa alkanoilowa o 2—4 atomach wegla lub grupa benzoilowa oraz farmaceutycznie dopuszczalne sole tych zwiazków, w których R oznacza grupe OH, z metalami alkalicznymi lub metalami ziem alkalicznych wytwarza sie na drodze reakcji halogenku per-O-acyloglikozylowego z estrem kwasu mykofenolowego w obecnosci nienukleofilowej zasady.Nowe pochodne kwasu mylofenolowego o przedstawionym na rysunku wzorze, w którym R oznacza nizsza grupe a Ikoksy Iowa, a R' oznacza grupe /3-D-g!ukopiranozylowa, /3-D-galaktopiranozylowa, /3-D-allopiranozylowa, /3-D-gulopiranozylowa, /3-D-rybofuranozylowa, /3-D-rybopiranozylowa, /3-D-ksylopiranozylowa lub R' oznacza jedna z wyzej wymienionych grup peracylowana grupa alkanoilowa o 2—4 atomach wegla lub grup benzoilowa wytwarza sie w reakcji halogenku per-O-acyloglikozylowego z estrem kwasu mykofenolowego, w obecnosci zasady nienukleofilowej. Uzyskuje sie zwiazek o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R oznacza nizsza grupe alkoksylowa, a R' grupe per-O-acyloglikozylowa i ewentualnie usuwa sie reszty acylowe grupy R'.Nowe pochodne kwasu mykofenolowego o przedstawionym na rysunku wzorze, w którym R oznacza grupe OH, a R' oznacza grupe /?-D-glukopiranozylowa, j3-D-galaktopiranozylowa, j3-D-allopiranozylowa,j3-D-gulo- piranozylowa, /3-D-rybofuranozylowa, /3-D-rybopiranozylowa, lub /3-D-ksylopiranozylowa oraz ich farmaceutycz¬ nie dopuszczalne sole z metalem alkalicznym lub metalem ziem alkalicznych otrzymuje sie w reakcji halogenku per-O-acyloglikozylowego z estrem kwasu mykofenolowego, w obecnosci nienukleofilowej zasady. W reakcji tej uzyskuje sie zwiazek o przedstawionym na rysunku wzorze, w którym R' oznacza grupe per-O-acyloglikozylowa, a R oznacza nizsza grupe alkoksylowa, usuwa nia grupy acylowe z podstawnika R', przeksztalca zwiazek estrowy w odpowiedni kwas i ewentualnie przeprowadza w odpowiednie sole z metalami alkalicznymi lub metalami ziem alkalicznych.Zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe /3-D-glukopiranozylowa, /3-D-galaktopiranozylowa, /3-D-allopiranozylowa, /3-D-gulopiranozylowa, /3-D-rybofuranozylowa, /3-D-rybopiranozy¬ lowa lub /3-D-ksylopiranozylowa wplywaja.na wzrost poszczególnych komórek nowotworowych u zwierzat-zywi- cieli przy badaniu mechanizmów dzialania nowotworów zlosliwych u zwierzat oraz przy leczeniu luszczycy i dny. Zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza peracylowana jedna z grup wyzej wymienionych, sa uzytecznymi zwiazkami przejsciowymi.Zakres dzialania zwiazków wytworzonych sposobem wedlug wynalazku przedstawiono powyzej. W gru¬ pach zdefiniowanych jako nizsze grupy alkoksylowe czesc alkilowa moze stanowic grupa alkilowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym. W zwiazkach przejsciowych peracylowanie oznacza calkowicie acylowanie grup hydroksylowych w grupach oznaczonych symbolem R'.W przypadku wytwarzania soli zwiazków w sposobie wedlug wynalazku mozna stosowac metale alkaliczne lub metale ziem alkalicznych dla otrzymania soli o specjalnych zaletach, takich jak dobra rozpuszczalnosc lub latwosc krystalizacji. Jednakze w kazdym przypadku utworzona sól musi stanowic sól farmaceutycznie dopuszczalna. Charakterystyczne sa sole sodowe, potasowe, litowe, magnezowe i wapniowe.Konwencjonalne metody otrzymywania glikozydów nie znajduja zastosowanie do otrzymywania zwiazków sposobem wedlug wynalazku. Np. zastosowano syntetyczna metode Koenig-Knorr'a (H. Krauch i W. Kunz, „Organie Namo Reaktions", John Wiley and Sons, New York, N,Y., 1964, str. 314) do otrzymywania naturalnego metabolitu, 0-D-glukuronidu [K. Ando, S. Suzuki i M. Arita, J. Antibiotice 23 (8), 408-413 (1970)], jednak metoda ta okazala sie bezuzyteczna dla otrzymywania zwiazków wedlug wynalazku.89967 3 Estrowe pochodne kwasu mykofenolowego, stosowane w sposobie wedlug wynalazku, sa znane [np.J.Med.Chem. 14,305 (1971)f.Odpowiednie halogenki per-O-acyloglikozylowe, uzywane do otrzymywania zwiazków sposobem wedlug wynalazku, sa takze znane; (przeglad chemii tych zwiazków mozna znalezc w Advan. Carbohyd. Chem. 10, 207—256.(1955). Zwiazkami najczesciej uzywanymi sa halogenki per-O-acetyloglikozylowe, jednak uzyteczne sa równiez inne halogenki acylogiikozylowe, jak np. halogenki per-(C2—04-alkanoile)-glikozylowe i halogenki per-O-benzoilogi ikozylowe. Sposród róznych halogenków najpowszechniej stosowane sa bromki i chlorki, poniewaz jodki ulegaja rozkladowi, a fluorki sa slabo reaktywne.Korzystnie w sposobie wedlug wynalazku stosuje sie zasady nienukleófilowe, takie jak aminy lub chinolina, obudowie zawierajacej przeszkode nie zezwalajaca na reakcje '..z halogenkiem per-O-acyloglikozylo- wym, a które wiaza wydzielajacy sie chlorowcowodór.W reakcji tej zazwyczaj osiaga sie dobre wyniki, jesli liczba moli halogenku per-O-acyloglikozylowego jest równa ilosci moli uzytego estru mykofenolowego lub przewyzsza ja do okolo 3 razy. Reakcje przeprowadza sie korzystnie w obecnosci polarnego, aprotycznego rozpuszczalnika, takiego jak np. dwumetyloformamid. Reagenty ogrzewa sie do temperatury okolo 50—100°C, korzystnie okolo 75—80°C. W tych warunkach reakcja zazwyczaj konczy sie po uplywie okolo 25—48 godzin.W typowym przeprowadzeniu procesu chlorowcowodorek aminy utworzony podczas przebiegu wyzej opisanej reakcji oddziela sie przez wytracenie rozpuszczalnikiem, takim jak ksylen lub toluen, podczas chlodzenia przez kilka godzin. Korzystnie stosuje sie ksylen, poniewaz tworzy on z dwumetyloformamidem latwy do usuniecia azeotrop.Przesacz po odfiltrowaniu tego osadu odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc rozpuszcza sie w rozpuszczalniku, takim jak eter dwuetylowy. Ewentualnie, nierozpuszczona pozostalosc oddziela sie powtórnie, a przesacz eterowy zateza sie pod zmniejszonym cisnieniem dla otrzymania zwiazku o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza peracylowana grupe |3-D-glukopiranozylowa, 0-D-galaktopiranozylowa, 0-D-allopiranozylowa, 0-D-gulopiranozylowa, 0-D-rybofuranozylowa, 0-D-rybopiranozy- lowa lub j3-D-ksylopiranozylowa. Zazwyczaj zwiazki te stanowia przydatne pólprodukty stosowane bez dalszego oczyszczania.Reszty acylowe w grupie R' odszczepia sie dzialaniem zasady. Dla odacylowania reszty cukrowej, bez wplywu na funkcje estrowa w czasteczce kwasu mykofenolowego, zazwyczaj stosuje sie nasycony alkoholowy roztwór amoniaku.Z mieszaniny reakcyjnej, otrzymanej po etapie odacylowania, usuwa sie nastepnie nadmiar halogenku per-O-acyloglikozylowego, rozpuszczalnik usuwa sie, a pozostalosc rozpuszcza sie w wodzie. Roztwór ten ekstrahuje sie rozpuszczalnikiem organicznym, takim jak chloroform. Nieprzereagowany halogenek per-O-acylo- glikozylowy oddziela sie *. wraz z faza wodna, a zwiazek o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R oznacza grupe alkoksylowa, przechodzi do fazy organicznej. Zwiazek ten wydziela sie i oznacza znanymi metodami. Z pochodnej alkoksylowej mozna latwo otrzymac inne pochodne alkoksylowe odpowiadajace wzorowi przedstawionemu na rysunku zwykla metoda wymiany estrowej.Zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R oznacza grupe OH, otrzymuje sie za pomoca zwyklych metod hydrolizy i rozszczepienia estrów (J. Amer. Chem. Soc. 55, 4079 (1933)) z odpowiednich estrów otrzymanych wyzej opisanym sposobem.Zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R oznacza grupe OH, mozna poddac dalszej reakcji w celu otrzymania odpowiednich soli z metalami alkalicznymi i metalami ziem alkalicznych. W reakcji tej kwas reaguje powoli ze stechiometryczna iloscia odpowiedniej zasady, na ogól bez ogrzewania, dajac odpowiednia sól. Sa to reakcje znanego typu, a poszczególne etapy prowadzace do otrzymania tych soli przeprowadza sie zgodnie ze znanymi metodami.Szczególnie cenne sa zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe |3-D-gllikopiranozylowa lub czteroacetylo-0-D-glukopiranozylowa. Wyjsciowy halogenek cztero-0-acetylo-a-D-glli- kozylowy, stosowany do otrzymywania tego zwiazku, jest latwiej dostepny i tanszy. Tak wiec otrzymane glikopiranozydy o wzorze przedstawionym na rysunku wykazuja cechy korzystne, a mianowicie wieksza dostepnosc i nizsza cene.Nowe zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe 0-D-glikopiranozylowa, (3-D-galaketopiranozylowa, /3-D-allopiranozylowa, j3-D-gulopiranozylowa, /3-D-rybofuranozylowa, 0-D-rybopirano- zylowa lub jS-D-ksylopiranozylowa, sa przydatne przy oddzialywaniu na wzrost przeszczepionych komórek nowotworowych u zwierzat-zywicieli oraz przy badaniu mechanizmu dzialania nowotworów zlosliwych u zwie¬ rzat.89 967 Do badania róznych zwiazków o wzorze przedstawionym na rysunku stosowano standartowe metody, opisane przez J.S.Johnsos'a i wspólpracowników w Cancer Res. 20, 1016 (1960). Niedawno M.J. Sweeney ze wspólpracownikami okreslil za pomoca tych metod aktywnosc przeciwnowotworowa kwasu mykofenolowego (Cancer Res. 32, 1795,(1972).Ponizszy opis ilustruje sposób badania aktywnosci przecrwnowotworowej.Stale fragmenty nowotworu wszczepia sie podskórnie przez trakar do obszaru pachowego myszy i szczurów. Zwierzetom podaje sie codziennie dootrzewnowe dawki badanego zwiazku w ciagu 7 do 10 dni po wszczepieniu. Grupy kontrolne myszy i szczurów z przeszczepionym nowotworem otrzymuja codziennie dawki samego nosnika. Leczenie gwaltownie rozrastajacych sie nowotworów rozpoczyna sie w 24 godziny po przeszczepieniu. Leczenie szpiczaka plazmy komórkowej X 5563 opóznia sie do 3 do 5 dni po przeszczepieniu.Zahamowanie wzrostu nowotworu okresla sie przez porównanie przecietnej srednicy nowotworu w grupie poddanej leczeniu (T) z ta sama srednica w grupie kontrolnej (C), a wynik wyraza sie jako procent zahamowania.Bialaczke zainicjowano przez dootrzewnowa injekcje komórkowej zawiesiny homogenatu sledziony.Poczawszy od 24 godziny po inokulacji i w ciagu 8 do 10 dni podawano badane zwiazki w postaci dootrzewno¬ wego zastrzyku. Efekt okreslono przez porównanie przecietnego okresu zycia w grupie poddanej leczeniu (T) z przecietnym okresem zycia w grupie kontrolnej (C), a aktywnosc wyrazono jako procentowe przedluzenie okresu zycia.Dla opisania badanych systemów nowotworowych stosowane sa nastepujace skróty: Zywiciela AKR C57BL/6 C3H DBA/2 SDb szczur Miesak tkanki chlonnej Mecca Gruczolakorak 755 Miesak tkanki chlonnej Cardner Bialaczka limfatyczna L1210 Miesak rakowaty Walker 256 Szpiczak plazmy komórkowej X5563 C3H CzerniakS-91 DBA/1 a — Nazwy szczepu myszy sa zgodne ze spisem The Comnitee on Standardized Genetic Nomenclature for Mice (Staats, J. Standardized Nomenclature for Inbred Straina of Mice; „Fourth Listing" Cancer Res. 28:391-420(1968). b — Sprague — Dawley.Tablica I ilustruje uzytecznosc zwiazków zdefiniowanych powyzej jako srodki przeciwnowotworowe przeciwko miesakowi tkanki chlonnej Mecca.MLS Ca-755 GIS Li210 Walker 256 X5563 S-91 T a b 1 i c a I Aktywnosc przeciwnowotworowa przeciwko miesakowi tkanki chlonnej Mecca Zwiazek o wzorze przedstawionym na rysunku R1 Dawka mg/kg x liczba dni Przecietna srednica nowotworu T/C (mm) Zahamowanie wzrostu nowotworu ¦D-glukopiranozyl ¦D-glukopiranozyl D-glukopiranozyl ¦D-glukopiranozyl ¦D-glukopiranozyl ¦D-glukopiranozyl ¦D-galaktropiranozyl OC2H3 OCH5 oc;h5 OC2H5 OCH3 OCH3 OC2H5 100 X 7 100X 7 150 X 9 150X 7 145 X 9 150 X 8 100 X 7 12,2/23,5 0/16,1 9,6/26,4 0/16,1 8,4/26,4 14,2/24,4 16,7/23,5 48 100 64 100 68 42 29 a) Dawki podawano raz dziennie przez wyszczególniona liczbe dni.Tablica II ilustruje uzytecznosc róznych zwiazków o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe /3-D-glukopiranozylowa, przeciwko róznym ukladom nowotworowym.89967 5 Tablica II Porównanie aktywnosci przeciwnowotworowych Uklad Ca-755 Ca-755 Ca-755 GLS GLS Walker 256 S-91 X5563 X5563 Dawka mg/kg X dni 145X9 150X9 100 X 3 150X 7 145 X 9 150 X 9 150 X 8 150 X 8 150 X 8 100 X 3/ 150 X 7 Przecietna srednica nowotworu T/C (mm) 9,3/18,2 ,3/18,2 ,7/20,8 17,9/29,4 ,6/29,4 0/27,0 13,5/15,8 12,1/17,6 12.2./17.2 % zahamowania wzrostu 49 44 49 39 47 100 31 29 a) Dawki podawano raz dziennie przez wyszczególniona liczbe dni.Tablica III ilustruje aktywnosc przeciwnowotworowa dwu zwiazków o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe 0-D-gluKopiranozylowa, przeciwko dwu ukladom bialaczkowym.Tablica III Przecietny R Uklad Dawka okres zycia Przedluzenie mg/.cg X dni) T/C zycia OCH3 C 1498 150 X 10 19,1/14,5 32 OC2Hs L1210 150X10 18,0/15,4 16 Zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe 0-D-glukopiranozylowa, 0-D-galaktopiranozylowa, 0-D-allopiranozylowa, j3-D-gulopiranozylowa, 0-D-rybofuranozylowa, j3-D-rybopiranozylowa lub 0-D-ksylopiranozylowa, jezeli sa stosowane jako srodki przeciwnowotworowe, moga byc podawane doustnie lub poza jelitowe Jakkolwiek dawkowanie zmienia sie w zaleznosci od czynników, takich jak uklad nowotworu, zastosowany zwiazek lub natezenie choroby, wyzej wyszczególnione zwiazki sa zazwyczaj efektywne jako srodki przeciwnowotworowe w dawkach okolo 40—300 mg/kg.Wiadomo, ze kwas mykofenolowy in vivo ulega przeksztalceniu do swojej mniej toksycznej pochodnej glukuronidowej. W nowych zwiazkach wedlug wynalazku grupa weglowodanowa blokuje grupe fenolowa kwasu mykofenolowego i przez to zapobiega takiemu tworzeniu glukuronidu. Wstepne badania zólci i moczu zwierzat przyjmujacych typowy zwiazek o wzorze przedstawionym na rysunku, a mianowicie estru metylowego kwasu 6-[ 4-(/3-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3- keto-5-ftalariylo]-4-metyló-4-pentenokarboksylowego, nie wyka¬ zaly obecnosci wykrywalnych ilosci kwasu mykofenolowego lub glukuronidu kwasu mykofenolowego. Fakt ten wskazywalby, ze grupa weglowodanowa nie moze ulegac hydrolizie w watrobie. Zrozumienie wyjatkowego mechanizmu, dzieki któremu zwiazki wytworzone sposobem wedlug wynalazku wykazuja aktywnosc przeciw¬ nowotworowa,posluzy do objasnienia mechanizmu dzialania kwasu mykofenolowego i do dalszego poszerzenia wiedzy o ukladach nowotworowych, których wzrost jest-hamowany przez te srodki.Poza tym zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe 0-D-glukopiranozy- lowa, 0-D-galaktopiranozylowa, Jft-D^allcpiranozylowa, 0-D-gulopiranozylowa, 0-D-rybofuranozyIowa, /3-D-rybopi- ranozylowa lub 0-D-ksylopiranozylowa, sa przydatne w leczeniu luszczycy. Okreslony zwiazek o wzorze przed¬ stawionym na rysunku przy luszczycy u ludzi moze byc podawany doustnie, poza-jelitowo lub miejscowo. Przy stosowaniu miejscowym pewna ilosc tego zwiazku, skutecznie leczacego luszczyce, naklada sie bezposrednio na uszkodzenia luszczycowe. Przy podawaniu doustnym okreslony zwiazek o wzorze przedstawionym na rysunku stosuje sie w postaci tabletek, kapsulek, cieklego roztworu lub zawiesiny. Korzystna postacia sa kapsulki zela¬ tynowe.OCH3 OC2Hf OCH3 OCH, OCH3 OC2Hf6 89967 Przy stosowaniu miejscowym okreslony zwiazek o wzorze przedstawionym na rysunku nakladany jest na uszkodzenie luszczycowe w ilosci od 3 do 300 mcg na cm2 powierzchni skóry dziennie az do zahamowania procesu luszczycowego. Zwiazek ten w typowej postaci srodka moze byc nakladany codziennie przez 14 dni przy uzyciu stalego zamknietego opatrunku. Stezenie tego zwiazku wdanej postaci srodka wynosi okolo 0,05—5%; przy tych stezeniach dawka 0,01 ml na przyklad masci na cm2 powierzchni skóry dostarcza potrzebna ilosc tego zwiazku. Dzienna miejscowa dawka okreslonego zwiazku o wzorze przedstawionym na rysunku dla osoby o wadze 70 kg nie powinna przekraczac okolo 1,5 g.Przy podawaniu doustnym mozna stosowac dzienna dawke okreslonego zwiazku o wzorze przedstawionym na rysunku w ilosci okolo 1—10 g w dawkach podzielonych, np. 3 do 4 razy dziennie, przy czym mozna stosowac którakolwiek z powszechnie uzywanych postaci doustnych leku.Oprócz tego zwiazki o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R' oznacza grupe j3-D-glukopiranozy- lowaj3-D-galaktopiranozylowa,^-D-allopiranozylowa,j3'D-gulopiranozylowa,|3-D-rybofuranozylowa,j3-D-rybopira- nozylowa lub 0-D-ksylopiranozylowa, sa przydatne w leczeniu hiporuricemii. Dla osiagniecia obnizenia poziomu kwasu moczowego w serum podaje sie pacjentowi z podwyzszonym poziomem tego kwasu okolo 200—5000 mg/kg/dzien okreslonego zwiazku o wzorze przedstawionym na rysunku, doustnie lub pozajelitowe Jakkolwiek mozna podawac doustnie którykolwiek okreslony zwiazek o wzorze przedstawionym na rysunku, to zazwyczaj stosuje sie pozajelitowo podawanie soli tych zwiazków, w których R oznacza grupe OH, z metalami alkalicznymi. Sposród soli najkorzystniejsze sa sole sodowe i potasowe.Przy przygotowaniu okreslonych zwiazków o wzorze przedstawionym na rysunku do podawania poza jelitowego celowa jest zastosowanie ampulek.Przyklad I. Ester etylowy kwasu 6-[4-(2,3,4,6-cztero-0-acetylO'j3-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-me tylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-metylo-4-pentenokarboksylowego. Bromek 2,3,4,6-cztero-O-acetylo-a-D-glukopirano- zylowy (10,2 g) dodano do roztworu estru etylowego kwasu mykofenolowego (17,4 g) i N-etylodwuizopropyi- loaminy (10 g) w dwumetyloformamidzie (80 ml). Roztwór mieszano przy ogrzewaniu w lazni olejowej w tempe¬ raturze 85—90°C. Po dwóch godzinach dodano bromek 2,3,4,6-cztero-O-acetylo-a-D-glukopiranozylowy (10,2 g).Roztwór mieszano i ogrzewano przez 5 goczin. Po uplywie tego czasu dodano trzecia porcje bromku 2,3,4,6-cztero-O-acetylo-a, D-glukopirazylowego !10g) oraz N-etylodwuizopropyloamine (5 g) i calosc mieszano i ogrzewano wciagu 18 godzin. Po tym czasie dodano czwarta porcje bromku 2,3,4,6-cztero-O-acetylo-a, D-glukopiranozylowego (10 g). Roztwór mieszano i ogrzewano przez nastepne 4 godziny. Otrzymana mieszanine reakcyjna wlano do 1 litra ksylenu, a pozostaly roztwór chlodzono przez 1 godzine w lodówce. Wytracony osad przesaczono i przemyto ksylenem. Polaczone przesacze zatezono pod zmniejszonym cisnieniem, a do otrzymanej pozostalosci wlano eter dwuetylowy (okolo 800 ml). Nierozpuszczalna pozostalosc usunieto przez odsaczenie, a przesacz eterowy zatezono pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac ester etylowy kwasu 6-[4-(2,3,4,6-cztero- 0-acetylo-/?-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-metylo-4-pentenokarboksylowego.NMR wykazuje obecnosc czterech pików acetylowych przez 5 2,1—2,2 ppm.Przyklad II. Ester etylowy kwasu 6-[4-(j3-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo] -4-metylo-4-pentenokarboksylowego.Ester etylowy kwasu 6-[4-(2,3,4,6-cztero-0-acetylo-i3-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-fta- lanylo]--4-metylo-4-pentenokarboksylowego, otrzymany wedlug przykladu I rozpuszczono w 150 ml etanolu.Roztwór ten dodano do ochlodzonego do temperatury okolo -30° C roztworu: etanol (250 ml) —amoniak (dodawan/ do osiagniecia calkowitej objetosci okolo 500 ml). Otrzymany roztwór pozostawiono w temperatu¬ rze pokojowej i nastepnie mieszano w ciagu 24 godzin. Rozpuszczalniki usunieto pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostalosc rozpuszczono w wodzie (250 ml) i otrzymany roztwór ekstrahuje dwukrotnie chloroformem (porcja po 300 ml). Ekstrakt chloroformowy wysuszono (Na2S04) i zatezono pod zmniejszonym cisnieniem. Pozosta¬ losc krystalizowano dwukrotnie z etanolu, otrzymujac 13,6 g estru etylowego kwasu 6-[4-(j3-D-glukopiranozylo)-;..«-«¦ 6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]- -4-metylo-4-pentenokarrboksylowego o temperaturze topnienia 56-59°C.Analiza: obliczono dla C25 H340u (%) C: 58, 81 H:6,71 0:34,47 znaleziono (4) C: 58,77, H:6,59, 0:34,40, Przyklad III. Ester metylowy kwasu 6-[4-(j8-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalan- nylo]-4-metyló-4-pentenokarboksylowego.Ester etylowy kwasu 6-[4-(j3-d-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-metylo-4-pente- nokarboksylowego (8 g) dodano do roztworu N-etylodwuizopropyloaminy (5 g) w metanolu (200 ml). Otrzymany roztwór ogrzewano pod chlodnica zwrotna w atmosferze azotu wciagu 48 godzin. Nastepnie rozpuszczalnik usunieto pod zmniejszonym cisnieniem, a otrzymana pozostalosc krystalizowano z mieszaniny metanol-benzen, otrzymujac 4,8 g estru metylowego kwasu 6-[4-(j3-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-89967 7 -metylo-4-pentenokarboksylowego o temperaturze topnienia 70—73 C.Analiza: Obliczono:dla C24H32On (%) C: 58,05, H:6,50 0:35,45 znaleziono (%) C: 58,05 H:6,42 0:35,64 Przyklad IV. Kwas 6-[4-(j3-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3'keto-5-ftalanylo]-4-metylo-4-..,¦ pentenokarboksylowy.Do roztworu estru etylowego kwasu 6-[4-(/3-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4- -metylo-4-pentenokarboksylowego (3 g) w metanolu (60 ml) dodano N-etylodwuizopropyloamine (8 ml) i wode (10 ml). Otrzymany roztwór ogrzewano pod chlodnica zwrotna w ciagu 132 godzin. Nastepnie dodano jeszcze N-etylodwuizopropyloamine (2 ml) i ogrzewano pod chlodnica zwrotna w ciagu nastepnych 48 godzin. Rozpusz¬ czalniki odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, a otrzymana pozostalosc rozpuszczono w wodzie (50 ml).Odczyn wodnego roztworu doprowadzono do wartosci pH okolo 7,6 za pomoca rozcienczonego wodorotlenku sodowego i nastepnie ekstrahowano trzykrotnie chloroformem (porcje po 25 ml). Otrzymany roztwór wodny doprowadzono do wartosci pH okolo 4,5 za pomoca rozcienczonego kwasu solnego i ekstrahowano dwukrotnie eterem etylowym (porcje po 25 ml) i 12-krotnie chloroformem (porcje po 25 ml). 1 ekstrakty chloroformowe polaczono, wysuszono (Na2S04) i zatezono pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzymana pozostalosc krystalizo¬ wano z mieszaniny octan etylu-benzenu, otrzymujac 550 mg kwasu 6-[4$-D-glukopiranozylo)-6-metoksy-7-metyl- lo-3-keto-5-ftalanylo]-4-metylo-4-pentenokarboksylowego o temperaturze topnienia 179—181°C.Analiza: obliczono dla C2 3 H3 o On (%) C: 57,25, H:6,26, 0:26,47 znaleziono: (%) C: 57,09, H:6,44, 0:36,44.Przyklad V. Ester etylowy kwasu 6-[4-(2,3,4,6-cztero-0-acetylo-|3-D-galaktopiranozylo)-6-metoksy-7': , metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-metylo-4-pe ntenokarboksylowego.Bromek 2,3,4,6-cztero-0-acetylo-a,-D-galaktopiranozylowy (6,7 g) dodano powoli do roztworu estru ety¬ lowego kwasu mykofenolowego (6g) i N-etylodwuizopropyloamihy (4 g) w dwumetyloformamidzie (20 ml).Roztwór mieszano i ogrzewano w temperaturze 75—80° C na lazni olejowej wciagu 48 godzin. Nastepnie mieszanine reakcyjna dodano do 200 ml ksylenu, a otrzymany roztwór chlodzono w lodówce w ciagu 3 godzin.Utworzony osad oddzielono przez saczenie. Przesacz zatezono pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac ester etylowy kwasu 6-[4-(2,3,4,6-cztero-0-acetylo-i3-D-galaktropiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5'-ftalanylo-]/ -4-metylo-4-pentenokarboksylowego.Przyklad VI, Ester etylowy kwasu 6-[4-(/3-D-galaktopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalai-. iylo]-4-metylo-4-pentenokarboksylowego.Ester etylowy kwasu 6-[4-(2,3,4,6-cztero-0-acetylo-/3-D-galaktropiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5- ftalanylo]-4-metylo-4-pentenokarboksylowego , otrzymany wedlug przykladu V, rozpuszczono w ochlodzonym do temperatury okolo —30°C roztworze: etanol (200 ml) — amoniak (rozpuszczany do osiagniecia calkowitej objetosci okolo 400 ml. Otrzymany roztwór pozostawiono az do osiagniecia temperatury pokojowej i nastepnie mieszano wciagu 18 godzin. Rozpuszczalniki usunieto pod zmniejszonym cisnieniem, a do otrzymanej pozosta¬ losci dodano wode (100 ml) i chloroform (100 ml). Warstwe chloroformowa oddzielono, a warstwe wodna ekstrahowano chloroformem (3 porcje po 75 ml). Polaczone ekstrakty chloroformowe wysuszono (Na2S04) i zatezono pod zmniejszonym cisnieniem. Do otrzymanej pozostalosci dodano wode (250 ml) i eter dwuetylowy (150 ml). Warstwe wodna oddzielono, przemyto dwukrotnie eterem dwuetylowym (porcje po 150 ml) i zatezono pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzymana pozostalosc krystalizowano z etanolu, otrzymujac 1,6 g estru etylo¬ wego kwasu 6-[4-(|3-D-galaktopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-metylo-pentenokarboksylo- . wego o temperaturze topnienia 64—68°C.Analiza: obliczono dla C2SH3 4 On (%) C:58,81, H:6,71, 0:34,47 otrzymano (%) C: 58,55, H: 6,91, 0:34,75.Przyklad VII. Ester metylowy kwasu 6-[4-(/3-D-galaktopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-fta- lanylo]-4-metylo-4-pentenokarboksylowego.Ester etylowy kwasu 6-[4-(j3-D-galaktopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-metylo-4-pen- tenokarboksylowego (610 mg) dodano do roztworu N-etylodwuizopropyloaminy (1 ml) w metanolu (20 ml).Otrzymany roztwór ogrzewano pod chlodnica zwrotna w ciagu 48 godzin. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, a otrzymana pozostalosc krystalizowano z etanolu otrzymujac 362 mg estru metylo¬ wego o temperaturze topnienia 141—142°C. < Analiza: obliczono dla C24H32On (%) C: 58,05, H:6,50, 0:34,45 znaleziono (%) C:57,77, H:6,50, 0:35,15.Przyklad VIII—XXI. Za pomoca metod opisanych powyzej i wyszczególnionych w podanych przykla¬ dach otrzymano inne reprezentatywne zwiazki wedlug wynalazku, a mianowicie.8 89967 ester n-pentylowy kwasu 6-|4-(jS-IiybofuranozyloH-mcloksy-7-metylo-3-keto-5-ftaIanylol-4-etylo-4-pentenokarboksylowego, kwas 6-[4-(^D-gulopiranozylo)-6-nietoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalaiiyloJ-4-metylo-4-pcntenokarboksylowyf ester izopropylowy kwasu 6-[4-(0-Iksylopiranozylo)-6-iiietoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylo]-4-mctylo-4-pentenokarboksylowego, sól litowa kwasu 6-[4-(^Irybopiranozylo)-6-nietoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylol-4-pentenokarboksylowego, sól wapniowa kwasu 6-[-4-(£lglukopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto^ sól potasowa kwasu 6-14-03-D-galaktopiranozylo)-6-mctoksy-7-metylo-3-kcto-5-ftalanylo|-4-metylo-4-pentenokarboksylowego, sól magnezowa kwasu 6-[4-(^Islukopiranozylo)-6-inetoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanyloJ-4-metylo-4-pentenokarboksylowego, ester n-pentylowy kwasu 6-l4-(2,3,5-trój-0-benzoao^Irybofuranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylol-4-metylo-4- pentenokarboksylowego, ester etylowy kwasu 6-(4-(23i4,6-cztero-O-propionyio-0-Iallopiranozylo)-6-m pentenokarboksylowego, ester metylowy kwasu ó-H-U^^-trój-O-benzotto-^D-ksylopto ~ pentenokarboksylowego, ester izopropylowy kwasu 6-l4K2,3,4-trój-0-benzoilo^D-rybopiranozylo)-6-metoksy-7-metylo-3-keto-5-ftalanylol-4-metylo-4- . pentenokarboksylowego, i ester etylowy kwasu 6-[4-(2,3,4,6-cztero-0-acetylo^I^lopiran^ ' pentenokarboksylowego. PL PL
