2023

Kalännere
Gregorioansken Kalänner	2023 MMXXIII
ab urbe condita	2776
Armeensken Kalänner	1472 ԹՎ ՌՆՀԲ
Chineesken Kalänner	4719 – 4720 己寅 – 庚卯
Äthiopisken Kalänner	2015 –2016
Hebräisken Kalänner	5783 – 5784
Hindu-Kalännere
- Vikram Samvat	2078 – 2079
- Shaka Samvat	1945 – 1946
Iroansken Kalänner	1401 –1402
Islamisken Kalänner	1445 –1445

Foarfaale

• Globoale Apwoormenge: Dät Jier 2023 waas in'n waareldwieden Truchsleek bit do tou dät woormste Jier sänt touminst 1850, 1,48 °C woormer as fon 1850-1900. Man 2024 is noch läpper wuuden.

• 6. Februoar: Truch two läipe Äidbieuwjen (sjuch Äidbieuwjen in ju Turkäi un Syrien 2023), besunners in do turske Provinsen Kahramanmaraş un Gaziantep juust so as in dät Noude fon Syrien faale tjoonduusende Bauwierke in sik touhoope. Deer stierwe moor as 56.000 Ljuude truch un moor as 110.000 Ljuude wäide ferseerd.
• 4. April: Finlound kumt in ju NATO.
• 15. April: Do lääste tjo Atoom-Krääftwierke in Düütsklound, in't Oamselound, in Bayern un in Baden-Württembierich, wäide ouskaltet.
• 6. Moai: Krounenge fon dän britisken Köänich Koarl III. (ängelsk: Charles III.) in ju Westminster-Abtäi.
• 6. Juni: Ukraine-Kriech -- Ruske Besättengs-Troppen sprängje dän Staudom fon dät Woater-Krääftwierk Kachowka in Nowa Kachowka in ju suudelke Ukraine. Uumdät dät Krääftwierk midde ap ju Front lait, beskäildiget Ruslound uk ju Ukraine, dät ju dän Dom beskeeten hiede, man leetere Unnersäikengen wiese, dät do ruske Troppen skäildich sunt.
• 23. bit 24. Juni: Ukraine-Kriech -- Apstound fon ju Miliz "Gruppe Wagner" unner Jewgeni Prigoschin in Ruslound. Die "Marsk ap Moskau" kumt gau foaroun, man wäd bolde ap Fermiddelenge fon dän wietrusken Diktoatoor Lukaschenka be'eended.
• 23. August: Unner bit nu tou uunapkloorde Uumstounde faalt bie dät Täärp Kuschenkino in ju ruske Oblast Twer aan Fljooger deel. Deerbie stäärft monken uur uk Jewgeni Prigoschin, die as Milizen-Fierder un Kriechs-Ferbreeker eerste oun ju Siede fon dän Diktoatoor Putin juun ju Ukraine steen, man leeter aan Apstound juun Putin fersoacht hiede.
• 7. Oktober: In aan groot ounlaiden Oungriep, wier do Terroristen fon dän Gaza-Striepe uut tou Lound, Lucht un See Israel oungriepe un foaruurgungend uk Lound besätte, begint ju Terrormiliz Hamas aan Massenmoort oun ju Befoulkenge. 1182 Ljuude wäide uumebroacht, do maaste Doode sunt israeelske Juuden. Sänt ju Schoah sunt foar dät eerste Moal so fuul Juuden ap aan Dai möärend wuuden. Monken do Doode sunt 695 israeelske Zivilisten (deerbie uk 36 Minnerjierige), 373 Liede fon do israeelske Seekerhaidskrääfte un 73 Buutloundere. Moor as 5400 Ljuude wuuden ferseerd un 250 as Jeesel ätter dän Gaza-Striepe wai broacht.
• 27. Oktober: Israel reagiert ap dän Terror-Oungriep fon dän 7. Oktober mäd een groot ounlaide Boudem-Offensive in dän Gaza-Striepe. In ju Offensive skäl ju Terrormiliz Hamas fernäild wäide. Man fon ju palästinensiske Sivil-Befoulkenge stierwe masse Ljuude, ätter kuute Tied moor Ljuude, as do Terroristen toufoarne in Israel möärend hieden.