Sekrety ziół używanych przez Słowian. Mamy dla Was książki

Jej autorka działa na rzecz popularyzacji kultury i wierzeń słowiańskich. Jako redaktorka naczelna ISAP – Słowiańskiej Agencji Prasowej – oraz prezeska Stowarzyszenia Krzewienia Kultury Słowiańskiej „JAWIA” angażuje się w organizację festiwali i wydarzeń takich jak festiwal SWAR w Sobótce, SLAVNI – Konwent Kultury Rodzimej w Chorzowie, muzyczny festiwal Reakcja Słowiańska oraz ogólnopolski plebiscyt literacki Złoty Płomień Kultury. Jest też pasjonatką tradycji związanych z roślinami oraz ich znaczeniem w dawnych wierzeniach i magii ludowej. I właśnie temu tematowi poświęcona jest jej książka.

We wstępie do „Słowiańskiej magii ziół” pisze: „Słowiańska magia roślin to nie tylko czynione z nich eliksiry czy wypowiadane nad nimi formuły. Dawne wierzenia wynikały z długiej obserwacji świata i prób zrozumienia złożonych powiązań. Za rytuałami i zaklęciami kryły się realne ludzkie troski, lęki  i oczekiwania. Magiczne praktyki służyły nie tylko zapewnieniu sobie miłości ukochanego czy karaniu nieprzychylnych osób – były także sposobem komunikowania się ze światem bogów, demonów i zmarłych”.

Rytm życia Słowian wyznaczała natura, którą wnikliwie obserwowali. Ta obserwacja była im potrzebna, by przetrwać – „(…) chroniła zarówno przed dzikim zwierzęciem, jak i przed ludzkim wrogiem, pomagając tłumaczyć zjawiska z „pogranicza”. Często przypisywano im magiczne podłoże – na przykład gniew boga przejawiający się w gwałtownych buzach czy demony niosące śmierć w ukrop sierpniowego południa. Sacrum i profanum przenikały się nieustannie w sposób nam już obcy. Codzienny świat Słowian pełen był niezwykłych zdarzeń oraz istot, które wymagały odpowiednich, nierzadko rytualnych zabiegów”. Niemniej obecna w nim magia nie ograniczała się jedynie do przywoływania bóstw czy składania ofiar. Autorka zwraca tu uwagę, iż: „Przesycone nią były niemal wszystkie, nawet codzienne, czynności: leczenie chorób, budowanie domów, wypiekanie chleba, czerpanie wody ze studni. Magicznym woalem okryte zostały również rośliny. Były ulokowani między namacalną magią pochodzącą wprost od bogów, z czasem również od diabła, a codziennym życiem i towarzyszyły ludziom podczas dorocznych rytualnych wydarzeń, które składają się na roczny cykl obrzędowy”. 

Oczywiście, jak podkreśla Karolina Lisek, przedchrześcijańscy Słowianie nie byli ludem piśmiennym, choć najprawdopodobniej znali i wykorzystywali w prostych formach runy pochodzące od plemion germańskich. Zatem niewiele wiemy bezpośrednio na temat ich stosunku do roślin. Więcej informacji znajdujemy w tym kontekście w herbarzach czy kościelnych kazaniach z XV i XVI wieku mających straszyć ludzi i chronić przed zabobonami, a które faktycznie stały się źródłem informacji o "pogańskich" praktykach.  Wiele też na ten temat istnieje opracowań naukowych czerpiących z archeologii, lingwistyki i komparatystyki, dając możliwość poznania, chociażby szczątkowo, dawnego myślenia ludzi stąpających po słowiańskich ziemiach. Dodaje tu: „Wiele dawnych wierzeń ukryło się również w linijkach powiedzeń, zamów i pieśni ludowych – dlatego będę przywoływać również przykłady zastosowania magicznego roślin z XVIII- i XIX-wiecznej wsi”.

Korzystając z tych wszystkich źródeł autorka zabierze zatem czytelników w magiczną podróż po rocznym cyklu obrzędowym Słowian. Wespół zajrzycie do ich koszyków i sprawdzicie, jakie dary przyrody wykorzystywali w magii. „Wybrane rośliny podzieliłam według obrzędowości poszczególnych pór roku” – pisze autorka i dodaje: „sugerowałam się częstotliwością występowania wzmianek w popularnych źródłach etnograficznych lub wyjątkowością wybranych praktyk. Choć przyjęłam dość swobodne podejście do systematyki, chcę zapewnić, że nie będzie to kolejna „słowiańska wersja wicca”. Nie zamierzam też na siłę łączyć słowiańskich bogów z konkretnymi roślinami – takich książek jest już wiele”.

„Słowiańska magia ziół” to opowieść Karoliny Lisek o świecie dawnych roślinnych tradycji. Poczujecie w niej woń i moc m.in. tarniny, chrzanu, barwinka, czarnego bzu, dziewanny, łopianu, olchy, rumianku, jarzębiny, ostu czy wrzosu. Poznacie mity Słowian i przeczytacie o tym, jak według nich powstał świat roślin. Zanurzycie się w mrocznych lasach, przejdziecie pachnącymi łąkami i zajrzycie do przydomowych ogródków. Wszystko po to, by na nowo zbliżyć się do roślin, które rosną dookoła nas, poznać fascynujące historie na ich temat, ale też z powrotem nauczyć się po nie sięgać, wszak wiele stanowi filar medycyny naturalnej.

Od wydawnictwa PRóSZYŃSKI MEDIA mamy egzemplarz książki. Otrzyma go osoba, która jako pierwsza wyśle do nas mail w poniedziałek 7.04 o godzinie 15 na adres: [email protected]. W treści prosimy podać imię, nazwisko i adres. Tytuł maila: Magia ziół.

an