Sápmi
Artihkal lea 3 jagi boaris.

Universiteʹttmättʼtõõtti Kia Olin lij õhtt vuõssmõs sääʹmǩiõl maisteeʹrin – neelljas alttee siõm nuõrttsääʹmǩiõl vueiʹvvaaunâsmäättain mõõnni čõõuč

Oulu universiteeʹttest vaʹlddeš jõnn lääuʹǩ siõm nuõrttsääʹmǩiõl ouddnummšest, ko mââimõsân toʹben lij vueiʹtlvaž čõõđted universiteʹtt-tuʹtǩǩõõzzid. Nuõrttsääʹmǩiõl mättʼtõõtti Kia Olin haaʹlad tåimmad puõʹttiääiʹj sääʹmǩiõl uʹčteeʹlen. Vuõssmõs graduseminaar suʹst lij ooudâst puõʹtti čõõuč.

Koltansaamen maisteriopiskelija Kia Olin aikoo tulevaisuudessa opettajaksi.
Kia Olin jäälast Muoniost da lij čõõđteʹmmen maistermäättaid Oulu Universiteeʹttest. Govva: Sara Wesslin / Yle
  • Sara Kelemeny

ČEʹVETJÄUʹRRUniversiteʹttmättʼtõõtti Kia Olin lij ââʹnnmen vuõssvuâra jiijjâs mättčiâss Čeʹvetjääuʹr škooulâst. Ouddâl Olin lij pâi mättjam siõm nuõrttsääʹmǩiõl ougglõsõhttvuõđin.

Son lij mieʹldd Ketterä-õllškooulâst, koʹst taʹrjjeet pedagooglaž määttaid puõʹttiääiʹj sääʹmǩiõl uʹčteeʹlid. Ââʹn feʹrttai harjjtõõllâd tän ämmat õõutveäkka nuõrttsääʹmǩiõl lookkjiʹvuiʹm.

– Samai šiõǥǥ äʹšš, ko leäm vuäittam pueʹtted tiiʹǩ ǩiõččâd. Tõt-han lij aivv jeeʹres äʹšš, jõs leäm dååma tõn teâttmašina tueʹǩǩen da vuäinam škooulniiʹǩǩid toʹben, ko tääiʹben vuäinam obb škooul, mäʹhtt oummu reâugga tääiʹben, mušttal Olin.

Kia Olin pitämässä ensimmäistä oppituntiaan Sevettijärven koululla
Uʹčteeʹlharjjtõõlli vuõssmõs čiâssâst mättʼtõʹlleš varddvueʹzzid. Govva: Sara Wesslin / Yle

Nuõrttsääʹmǩiõl ärvv kaggââtt õhttsažkååʹddest

Mõõnni čõõuč Oulu universiteeʹtt Giellagas-instituuttâst vaʹlddeš siõm sääʹmǩiõl historiast vääžnai lääuʹǩ. Vuõssvuâra nuõrttsääʹmǩiõlâst vuäitt čõõđted vueiʹvvaaunâsmäättaid, leʹbe puõʹtti iiʹjji ääiʹj toʹb valmštâʹvve vuõssmõs kandidaatt, maisteeʹr di dåhttar.

Ouddâl tän sääʹmǩiõlâst lij vuäittam čõõđted tåʹlǩ vuâđđ- di aaunâsmäättaid.

Tät ođđ äiʹǧǧ pohtt jiânnai vieʹǩǩ vaarvuâlaž nuõrttsääʹmǩiõʹlle, vuäinn nuõrttsääʹmǩiõl lehtor Miika Lehtinen.

– Teâđast ǩiõll jeäll tõin, što tõn ââʹnet toʹben arggpeeiʹvest. Leâša tõt, što måkkam äärv tõʹst vueiʹnet õhttsažkååʹddest, de tõõzz vaikkat tõt, što tõt lij õnnum toʹben pââimõs tääʹzz määttain da tuʹtǩǩummšest še, särnn Lehtinen.

Marko Jouste
Giellagas-instituutt lehtor Miika Lehtinen tåimm vueiʹvvuʹčteeʹlen sääʹmǩiõl määttain universiteeʹttest. Govva: Miika Lehtinen

Universiteeʹtt pääiʹǩ vuäǯǯat lââʹzz tuâjjlaid

Koronapandemia tuejjeem vueʹjj diõtt nuõrttsääʹmǩiõl mättʼtõõđjin ij ni ǩii leäkku jeällam-i universiteeʹtt sõõʹjin, peʹce mättʼtõs lij leämmaž ougglõsõhttvuõđin.

Lehtinen mušttal, mäʹhtt sij lie juʹn âânnam vuõssmõs kandidattseminaarid da puõʹtti čõõuč ääiʹj še vuõssmõs graduseminaar peäʹsse altteed. Nääiʹt sääʹmǩiõll puätt kuâsttjed še tiõđlaž ǩeeʹrjtõõzzin vuõssvuâra.

Oulu universiteeʹttest lij juʹn leämmaž vueiʹtlvaž mättʼtõõttâd aanrõš- da tâʹvvsääʹmǩiõl kuuʹǩǩab ääiʹj. Universiteʹttmäättai mieʹldd sääʹmǩiõllsaž tuâjjlaid lie vuäǯǯam lââʹzz.

Nuʹtt še nuõrttsääʹmǩiõllsaž tuâjjlain lij leämmaž čõõđ ääiʹj tarbb Sääʹmest. Sääʹmnuõrid universiteeʹtt lehtoorâst lij tääʹrǩes auʹǯǯjummuš.

– Kaʹnnat smiõttâd tän sääʹmǩiõl, što tõʹst leʹčči kâʹl tuâjj da taarbšeʹčim jeänab tuâjjlaid tän suârgga, särnn Lehtinen.

Ǩiõčč lââʹzz sääʹmǩiõlmäättain Yle Ođđâz -vuõlttõõzzâst. Kia Olin lij tän ǩiid harjjtõõllmest Čeʹvetjääuʹr škooulâst. Govva: Sara Wesslin / Yle Sápmi

Tät nuõrr uʹčteeʹl puätt leeʹd õhtt seeʹst, kook puäʹtte valmštõõttâd Oulu universiteeʹttest nuõrttsääʹmǩiõl maisteeʹren puõʹtti iiʹjji ääiʹj.

Možât ânnʼjõž škooulniiʹǩǩin ǩii-ne čuâvv suu pälggaz õlltääʹzz škooultõʹsse mättʼtõõttâd nuõrttsääʹmǩiõl.

– Täʹst ko ǩiõrggnam täi pedagooglaž määttaivuiʹm, feʹrttjeʹčem gradu ǩeeʹrjted da måtam kuursid veâl väʹldded lââʹssen. Leâša kâʹl tuäivam, što jeeʹres oummu še väʹldde tõid, smeâtt Kia Olin.

Lââʹss sääʹmǩiõllsaž ođđsid vuäitak ǩiõččâd Yle Ođđâz kuvddled Nuõrttsäämas-seeidâst Yle Areenast.