Sápmi
Artihkal lea 2 jagi boaris.

Nákkosgirjedutki Eeva-Kristiina Nylander: Go dávvirat leat máhccan Sápmái, de árbediehtu boahtá dego ođđasit servodaga oassin

Nákkosgirjjistis Nylander guorahallá sámedávviriid máhcaheami hástalusaid ja nuppe dáfus dan addin vejolašvuođaid. Nákkosdilálašvuohta álgá Anáris bearjadaga diibmu 12.

Eeva-Kristiina Nylander doallá gieđainis iežas čállin nákkosgirjji Ládjogahpir-čájáhusas sámemuseas Anáris.
  • Jouni Aikio

Museaid vuorkkáin máilmmis leamaš ja leat ain sámebiktasat, čiŋat ja atnugálvvut. Nákkosgirjedutki Eeva-Kristiina Nylander dieđu mielde sullii 50 000 sámedávvira leat ainge earáid go sápmelaččaid hálddus.

Davviriikkaid ja Eurohpa riikkaid museat leat áiggiid čađa čohkken sámiid kulturárbbis čájánasaid iežaset vuorkkáide. Gálvvuid máhcaheamis lea eanet ja eanet ságastallojuvvon dáid maŋimuš jahkeloguid.

Eeva-Kristiina Nylander nákkosdutkamuš museagálvvuid máhcaheami hástalusain ja vejolašvuođain

Filosofiija magisttar Eeva-Kristiina Nylander lea nákkosgirjjistis dutkan sápmelaš kulturárbbi máhcaheami Sápmái. Dálá áiggi son gohčoda máhcaheami áigin.

Kulturárbbi máhcahanpolitihka dutkama son álggahii lagabui logi jagi dassá. Gálvvut ledje dalle ain vehá čihkosis ja son guorahallagođii, ahte makkár vejolašvuođat das livčče.

– Lean dutkan dan ahte makkár hástalusat leat, ahte manne oarjemáilmmi museain lea nu váttis dego dohkkehit dakkár ságastallama dahje manne dat ii leat álgán juo árabut, go sámit ieža leat goittot ságastallan dan birra juo 1980-logu rájes aŋkke, dadjá Nylander.

Okta oassi nákkosdutkamušas gieđahallá vejolašvuođaid ja dan, makkár fápmu dain dávviriin lea, mat leat museaid čoakkáldagain.

– Rematriašuvdna álgá das go repatriašuvdna nohká. Das go dávvirat leat máhccan deikke Sápmái, das álgá dat vejolašvuohta, ahte sápmelaččat ieža besset gaskaneaset gieđahallat daid dávviriid, duddjot dološ vugiid mielde ođđa dávviriid. Máhcahuvvo dat árbediehtu ja árbevierru ja dat diŋggat bohtet ođđasit dego servodaga oassin, čilge Nylander.

Siidan näyttelyssä sarvilakit.
Eeva-Kristiina Nylander nákkosgirjedutkamuša okta oassi gieđahallá ládjogahpira ja daid máhcaheami. Govva: Anneli Lappalainen / Yle

Nákkosgirji ja nákkosdilálašvuohta lea eaŋgalsgillii

Eeva-Kristiina Nylander nákkosdilálašvuohta ordnejuvvo sámekulturguovddáš Sajos Dolla-auditoriijas bearjadaga guovvamánu 10. beaivve diibmu 12.

Nákkosgirjji namma lea From repatriation to rematriation: dismantling the attitudes and potentials behind the repatriation of Sámi heritage (Repatriašuvnnas rematriašuvdnii: sápmelaš kulaturárbbi máhcahanpolitihka hástalusat ja vejolašvuođat).

Nákkáhalli Eeva-Kristiina Nylander lea Oulu universitehta dutkiidskuvllas, humanisttalaš dieđagotti Giellagas-instituhtas.

Vuostenákkáhallin lea professor Gro Ween Oslo universitehtas, kulturhistorjjálaš museas. Kustos fas lean professor Veli-Pekka Lehtola Giellagas-instituhtas.