Luossabivddu mearkkašupmi čáhcegátti sámiide ja moraš gildojuvvon bivddu dihtii govviduvvojit dál vilgesloavdagiin. Skábmagovat-filbmafestiválas čájehuvvojit bearjadaga guokte dokumentára luossabivddus, ja maŋŋel lágiduvvo vel panelaságastallan das, šaddetgo sámiid rievttit vel dovddastuvvot Deanus.
Deanu čázádagas ii leat golmma geassái ožžon bivdit luosa ja dat lea dagahan morraša. Das muitala ođđa dokumentára Luossamoraš, man vuosttasčájáhus lea Skábmagovain.
Filbmadahkki Harri Johansen árvala NRK Sápmái, ahte luossabivdogielddus lea stuorra moraš máŋgasiidda, geat leat dasa bajásšaddan.
– Mun jáhkán dat lea dehálaš ráhkadit dákkár filmma muitalit dan morraša birrasa ja mo olbmot dovdet go eai beasa bivdit.
Johansen dokumenterii moatti luossabivdi. Okta sis lei Báđoš Rávná, Rauna Guttorm. Son morašta sakka, go ii beasa šat bivdit.
– Ii dal dieđusge oaččošii ná lossadit dan váldit, muhto ain go das boahtá sáhka, dat duođai dovdo lossadin, dadjá Guttorm ganjalčalmmiiguin NRK Sápmái.
Johansen mielas luossabivddu gieldin lea garra olmmošvuoigatvuođarihkkun, ja danin son oinnii dehálažžan dokumenteret ja čájehit dili.
– Lei hui ahkit geahččat, makkár heahtedillái dát olbmot leat šaddan go eai beasa bivdit, eai oaččo luosa borrat.
Ruoktojohka muitala sápmelaččain, geat hástalit guolástanlága
Ruoktojohka-dokumeantafilbma muitala sápmelaččain, geat hástalit sin mielas vuoigatmeahttun guolástanlága, muitala filmma nubbi bagadalli ja buvttadeaddji Kati Eriksen.
Filbma muitala sápmelaččain, geat bivde jagis 2018 lobi haga Veahčajogas ja besse diggái áššiin. Maŋŋel alimus riekti hilggui buot sivahusaid áššis.
Sii oidne dárbbašlažžan čuvgehit olbmuid das, maid bivdu mearkkaša čáhcegátti olbmuide. Danin sii ráhkadišgohte mediakampánja várás filmmažiid, maid juhke sosiála medias ovdal diggeášši.
– Mu mielbagadalli Scott Thornton logai, ahte mis lea nu olu buorre materiála govvejuvvon, ahte son háliidivččii muitalit dán muitalusa guhkit formáhttan. Nie vulggii dat jurdda Ruoktojogas.
Dát lea vuosttaš filbma, mas Eriksen lea buvttadeaddjin ja bagadallin. Su mielas dáidda lea hui fámolaš vuohki váikkuhit.
– Dát filbma lea addán munnje ođđa vuogi leat servodatváikkuheaddji ja -berošteaddji.
Guldal eanet Luossamoraš-filmmas gaskavahku Buorre iđit Sápmi -sáddagis.
