Sápmi

Sámi giellalága ii sáhte ollašuhttit Lappi buresveadjinguovllus jus stáhtadoarjagat geahpeduvvojit

Sámi giellalága ollašuhttimii čujuhuvvon stáhtadoarjagiin lea ovdamearkka dihte ovddiduvvon sode-bargiid gielladáidu.

Nainen istuu pöydän ääressä. Tuuli Miettunen.
Lappi buresveadjinguovllu sámegielat ja kulturmieldásaš bálvalusaid ovddidanhoavda Tuuli Miettunen lea fuolas das, mo sii sáhttet boahtteáiggis ollašuhttit sámi giellalága gáibádusaid. Govva: Sara Kelemeny / Yle
  • Mira Rauhala

Lappi buresveadjinguovllu sámegiela lávdegoddi moaitá mearrádusa geahpedit stáhtadoarjaga, mainna máksojuvvojit sámi giellalága ollašuhttimis šaddan golut. Lávdegoddi lea doaimmahan cealkámuša áššis vuoigatvuođaministeriijai.

Cealkámuša mielde stáhtadoarjaga geahpedusat headjudit sámegielat sosiála- ja dearvvasvuođabargiid háhkama, mii leamašan váttis jo ovdalis.

Boahtte jagi stáhtadoarjja uhcošii mealgat ovddit jagiid ektui. Ovdalaš doarjja leamašan oktiibuot 250 000 euro, ja boahtte jagi doarjja livčče dušše 120 000 euro. Buresveadjinguovlu ozai diibmá giellalága stáhtadoarjaga 180 000 euro ja dán jagi 150 000 euro.

Lappi buresveadjinguovlu oaidná, ahte sii leat dán rádjai geavahan stáhtadoarjaga ruđalaččat beaktilit. Sii lohket bidjan návccaid organisašuvnna iežas bargiid gielladáiddu ovddideapmái dan sadjái, ahte giellabálvalusaid livčče oastán olggobealde.

Cealkámuša mielde stáhtadoarjagis ja buresveadjinguovllu vuođđoruhtadeamis lea eanaš oassi mannan sámegielaid lohkki bargiid sadjásaččaid goluide.

– Mis leat gal hui movttegis bargit ja sii leat bures oahppan giela. Ovdamearkka dihte diibmá skuvliimet vihtta olbmo, ja sis mii leat ožžon hirbmat buriid bargiid, muitala Lappi buresveadjinguovllu sámegielat ja kulturmieldásaš bálvalusaid ovddidanhoavda Tuuli Miettunen.

Buresveadjinguvlui lea lohkanjagis 2023–2024 skuvlejuvvon davvisámegielat gárrenávnnasbargi, sosiálabargi, vuostáiváldima buohccedivššár ja lagašdivššár sihke maiddái anárašgielat lagašdivššár.

Dárbu oažžut barggus friija giellalága vuođul vel stuorru dál go rávesolbmuid oahpahusdoarjja nohká.

Anáraš- ja nuortalašgielat bargiid skuvlemii dárbbašuvvo ruhtadeapmi

Golut šaddet earret eará jorgalan- ja dulkonbálvalusaid geavaheamis ovdamearkka dihte áššehasaid ja divššohasaid bálvaleamis. Dasa lassin jorgalan- ja dulkonbálvalusat dárbbašuvvojit dieđiheapmái, amaset rihkkut giellalága.

Miettunen dadjá, ahte sii dárbbašit ruhtadeami erenomážit anaráš- ja nuortalašgielat bargiid skuvlejumiide.

– Dálá dilli ii vel deavdde giellalága gáibádusaid. Mis lea hirbmat guhkes mátki vel dasa, ahte basttášeimmet fállat buot sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusaid golmma sámegillii. Erenomážit mis váilot anáraš- ja nuortalašgielat bálvalusat.

Cealkámuša mielde doarjaga geahpedeapmi dahká giellalága ollašuhttima veadjemeahttumin. Cealkámušas muittuhuvvo, ahte sámi giellaláhka geatnegahttá maiddái stáhta, ii dušše báikkálaš eiseválddiid.

Sámegiela lávdegoddi doarjala vuoigatvuođaministeriijai vai sii dagašedje árvvoštallama geahpedusaid váikkuhusain ovdal loahpalaš mearrádusa.

– Jus geahpedusat šaddet duohtan, stáhta ferte váldit ovddasvástádusa sámegielagiid gielalaš vuoigatvuođaid hedjoneamis, muitaluvvo buresveadjinguovllu dieđáhusas.

Ruoná bellodaga riikkabeaiáirras Jenni Pitko lea dahkan riikkabeaiáirasa bušeahttaálgaga, mas son evttoha máhcahit sámi giellalága stáhtadoarjagii 130 000 euro.